วิธีปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน...ช่วงท้าย

อธิษฐาน

          เมื่อผู้ปฏิบัติมีสภาวะชัดดีแล้ว   พระอาจารย์ผู้สอนพึงให้อธิษฐานดังนี้  คือ

วันแรก

          ให้เดินจงกรมระยะที่  1-6  แล้วนั่งลงขัดสมาธิ   อธิษฐานว่า  "ธรรมวิเศษที่เกิดขึ้นแล้ว  ขออย่าให้เกิดอีก   ธรรมวิเศษเบื้องสูงที่ยังไม่เกิด   ขอจงให้เกิดขึ้นภายใน  24 ชั่วโมงนี้"    แล้วให้กำหนด  พองหนอ  ยุบหนอ  ต่อไป    ถ้านั่งกำหนดเหนื่อยแล้ว    ให้ลุกขึ้นเดินจงกรมอีก   นั่งอีก  ให้ปฏิบัติติดต่อกัน   สลับกันอยู่อย่างนี้   จนกว่าจะถึงเวลานอน    วันนี้   ถือว่าเป็นวันสำคัญมากในชีวิตเรา   ดังนั้น   ถ้าไม่ง่วงอย่านอนง่าย   เมื่อนอนตื่นขึ้นก็ให้ปฏิบัติต่อไปอีกจนกว่าจะครบ  24 ชั่วโมง   จึงจะต่อบทเรียนที่ 2  ได้

วันที่ 2

          ให้เดินจงกรมระยะที่  1-6  แล้วนั่ง  อธิษฐานว่า  "ภายใน  24 ชั่วโมงนี้  ขอให้ความเกิดดับเกิดขึ้นให้มาก"   กำหนด  พองหนอ  ยุบหนอ  ต่อไป   จนกว่าจะครบ  24 ชั่วโมง   จึงจะต่อบทเรียนใหม่ได้

วันที่ 3

          ให้เดินจงกรมระยะที่  1-6  แล้วนั่ง   อธิษฐานว่า  "ภายในชั่วโมงนี้   ขอให้ความเกิดดับเกิดขึ้นให้มาก"    กำหนด  พองหนอ  ยุบหนอ   ต่อไป   บทนี้ให้อธิษฐานทุกชั่วโมงที่นั่ง

วันที่ 4

          ให้เดินจงกรมระยะที่  1-6  แล้วนั่ง   อธิษฐานว่า  "ภายใน  30 นาทีนี้  ขอให้ความเกิดดับเกิดขึ้นให้มาก"   กำหนอ  พองหนอ  ยุบหนอ   ต่อไป   บทนี้ให้อธิษฐานทุก  30 นาทีที่นั่ง

วันที่ 5

          ให้เดินจงกรมระยะที่่  1-6  แล้วนั่ง   อธิษฐานว่า
          ภายใน  15 นาทีนี้   ขอให้ความเกิดดับเกิดขึ้นให้มาก  นั่งกำหนดไปจนครบ  15 นาที
          ภายใน  10 นาทีนี้   ขอให้ความเกิดดับเกิดขึ้นให้มาก  นั่งกำหนดไปจนครบ  10 นาที
          ภายใน    5 นาทีนี้   ขอให้ความเกิดดับเกิดขึ้นให้มาก  นั่งกำหนดไปจนครบ    5 นาที

วันที่ 6

          ให้เดินจงกรมระยะที่  1-6  แล้วนั่ง   อธิษฐานว่า  "ภายในชั่วโมงนี้   ขอให้จิตสงบเงียบไปได้นานประมาณ 5 นาที"    แล้วกำหนด  พองหนอ  ยุบหนอ  ต่อไป   บทนี้ต้องเดินนาน   นั่งนาน  จึงจะได้ผลดี   เพราะต้องการสมาธิให้เป็นพิเศษกว่าธรรมดา

          ถ้าจิตสงบได้ 5 นาที   ตามที่ได้อธิษฐานไว้   ต่อไปให้อธิษฐานเพิ่มว่า   ขอให้จิตสงบเงียบไปได้นานประมาณ 10 นาที   ถ้าได้ 10 นาที  ตามที่ได้อธิษฐานไว้   ก็ให้อธิษฐานเพิ่มขึ้นไปอีกเรื่อยๆ จนได้ 1 ชั่วโมง  2  3  4  5  8  12  24  ชั่วโมง  หรือมากกว่านั้น   เพราะบางคนได้ถึง  30  40  72  ชั่วโมง  ก็มีทั้งนี้สุดแท้แต่ความขยันความอดทนและความเป็นผู้มีสมาธิดี  เพราะบุญกุศล   วาสนาบารมีของแต่ละบุคคลไม่เหมือนกัน

          การปฏิบัติธรรมเป็นเรื่องสงบ  ไม่ใช่เรื่่องยุ่ง  ไม่ใช่เรื่องวุ่นวาย   เย็นใจตลอดเวลา   การเจริญวิปัสสนาเป็นการปฏิบัติธรรมขั้นสูงสุดในทางพระพุทธศาสนา   เป็นทางสายเอก   เป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา   เป็นการปฏิบัติเพื่อให้พ้นไปจากกิเลสและกองทุกข์   ถึงสันติสุขอย่างแท้จริง   ผู้ที่จะซาบซึ้งและเห็นความอัศจรรย์ของพระพุทธศาสนาก็มีอยู่ทางเดียวเท่านี้   คือ  เจริญวิปัสสนากรรมฐาน

เทศน์ลำดับญาณ

          เมื่อผู้ปฏิบัตจบการอธิษฐานแล้ว   พระอาจารย์ผู้สอบผู้สอนก็จัดให้มีเทศน์ลำดับญาณขึ้นเป็นครั้งเป็นคราว  ปีหนึ่งอาจจะมีเพียง  1  2  3  ครั้งเป็นอย่างมาก   มีหัวข้อเทศน์ย่อๆ ดังนี้  คือ
    1.  เทศน์เรื่องความมุ่งหมายของการฟังธรรมลำดับญาณ
    2.  เทศน์เรื่องญาณ  16  มี นามรูปปริจเฉทญาณ  เป็นต้น  จนกระทั่งถึง  ปัจจเวกขณญาณ
    3.  เทศน์เรื่องอริยสัจ 4  ในแนวปฏิบัติ
    4.  เทศน์เรื่องวิสุทธิ 7  เทียบกับญาณ 16
    5.  เทศน์เรื่องกิเลสที่ละได้   ที่เหลืออยู่  มรรค  ผล  นิพพาน  และวิธีปฏิบัตในขั้นต่อไปอีก
    6.  เทศน์เรื่องคุณสมบัติของนักปฏิบัติ 4 ข้อ   เพื่อให้ตัดสินตัวเอง  พิสูจน์ตัวเอง
    7.  เตือนสติผู้ปฏิบัติ
    8.  ให้พร  ยถา  สัพพี  เป็นเสร็จพิธี

พระเทพสิทธิมุนี     22 .01.2524

------------------------------------------------